بخش پنجم کتاب the upside of irrationality

این بخش از کتاب با عنوان the case for revenge می باشد و اینکه چرا ما به دنبال انتقام هستیم.

انتقام یکی از عمیق ترین غرایز وجودی انسان است که حتی ریشه های بیولوژیک نیز دارد. طبق تحقیقات در هنگام انتقام گرفتن بخشی از مغز فعال می شود که در آن احساس لذت می کنیم یعنی اینکه انسان با انتقام گرفتن می تواند احساس لذت را تجربه کند، شاید به همین خاطر است که ما حاضر هستیم حتی در ازای تلف کردن وقت و زمان و انرژی خودمان، این لذت را به هر نحوی تجربه کنیم.

همیشه وقتی در مورد انتقام صحبت میکنیم، این گونه برداشت نکنید که منظور ما حتما بدترین نوع انتقام گیری مانند به قتل رساندن یک شخص است بلکه ما می توانیم نمونه های کوچک تری از آن را در جامعه ملاحظه کنیم که در زیر چند مورد از آنها را بیان می کنیم.

فرض کنید که شما وارد فروشگاه لباسی می شوید و از نوع برخورد فروشنده و عدم توجه وی به خودتان ناراحت می شوید و در هنگام خروج از گیت، فروشنده فراموش می کند که پول را از شما بگیرد، حال در این شرایط آیا شما برمیگردید و پول را به وی می دهید؟ طبق تحقیقات انجام شده، بیشتر انسان ها در این شرایط به نسبت شرایطی که فروشنده برخورد خوبی داشته و شما از وی به اندازه کافی رضایت دارید، از پرداخت پول طفره می روند و اصلا برایشان اهمیتی ندارد که این عدم پرداخت پول ممکن است در نهایت اصلا به ضرر فروشنده نباشد و صاحب فروشگاه است که بیشترین ضرر را متحمل می شود، ولی چون شما می خواهید به یک غریزه ذاتی پاسخ مثبت بدهید، برای شما تفاوتی نمیکند.

حال اگر در سازمانی مدیر هستید، همیشه به بخش هایی از سازمانتان که در آن برخورد بیشتری با مشتریان دارند توجه بیشتری کنید مثلا بخش خدمات پس از فروش یا حتی نگهبان ساختمانتان! چرا که در صورت بی توجهی آنها یا عدم پاسخگوییشان، تاوان آن را شما باید از جیبتان بدهید!

دن اریلی در یک بخش از کتاب آزمایشی انجام داد برای اینکه ببیند آیا عذرخواهی می تواند اثر انتقام را کاهش دهد؟ با توجه به نتایج آزمایش، گفتن کلمه “متاسفم” نقش به سزایی در کاهش قدرت انتقام افراد داشته است، به طور مثال اگر یک مشتری شاکی نسبت به محصول شما واکنش نشان دهد، به جای توجیه کردن اشتباه خود سعی کنید تا از مشتری عذرخواهی کنید چراکه برای این مشتری احساس همدردی شما بسیار مهم است و می تواند او را آرام کند.

البته گاهی اوقات این انتقام گرفتن می تواند مفید هم واقع شود مثلا وقتی که شما به ناحق از شرکت خودتان اخراج می شوید و برای گرفتن انتقام، شرکتی دیگر تاسیس میکنید و با شرکت قبلیتان رقابت میکنید که برای نمونه می توان به اخراج شدن jeffrey Katzenberg از ولت دیزنی و تاسیس Dream works و ساخت فیلم شرک برای مقابله با آنها اشاره کرد.

دیدگاهتان را بنویسید