خلاصه بخش چهارم از فصل اول کتاب simply complexity (ویژگی های کلیدی پیچیدگی)

 

پیش نوشت: قسمت دوم این نوشته مثال هایی بود که موقع خوندن متن به ذهنم رسید. درست مانند قسمت اول که بخش هایی از کتاب را ترجمه کردم و می تواند منظور درست نویسنده را به درستی انتقال ندهد، قسمت دوم هم می تواند کاملا اشتباه باشد. 

سیستم پیچیده شامل مجموعه زیای از اجزا است که با هم در تعامل هستند. مثلا در ترافیک این اجزا رانندگان و در بازارهای مالی، معامله کنندگان یا سرمایه گذاران هستند.

رفتارهای این اجزا تحت تاثیر حافظه یا بازخوردهایی هست که از محیط می گیرند یعنی آنچه در گذشته اتفاق افتاده است بر روی شرایط حال حاضر آنها تاثیر می گذارد.

هر یک از این اجزا برای بهبود عملکرد خودش با توجه به گذشته خویش استراتژی هایش را متناسب با محیط تطبیق می دهد.

سیستم عموما سیستم باز است یعنی می تواند به وسیله محیط تحت تاثیر قرار بگیرد. مثلا وقتی که یک بازار مالی تحت تاثیر اخبار بیرون قرار می گیرد.

سیستم به نظر می رسد که زنده باشد. یعنی با توجه به تعاملات و تحت تاثیر بازخوردها به سمت تکامل می رود.

سیستم ویژگی ها و پدیده های جدیدی را پدید می آورد که معمولا شگفت انگیز و غیرمعمول هستند. از لحاظ علمی سیستم با حالت تعادل بسیار فاصله دارد یعنی هر چیزی می تواند اتفاق بیوفتد و معمولا پیش بینی ناپذیر است حتی با دانستن ویژگی های هر یک از اجزا.

ظهور و پدیدار شدن ویژگی های جدید معمولا در عدم حضور یک نیروی کنترل کننده مرکزی است یعنی یک سیستم پیچیده می تواند خودش را به تکامل برساند. به همین دلیل رفتارهای یک  سیستم پیچیده بیشتر از حاصل جمع مجموعه رفتارهایی که هر یک از اجزا بروز می دهند است.

سیستم پیچیده ترکیب پیچیده ای از رفتارهای منظم و دارای نظم و ترتیب (ordered) و بی نظم (disordered) را نشان می دهد.

…………………………………………………………………………………………

در مورد قسمتی که عنوان شده این سیستم ها با تعادل فاصه دارند، یاد درس تعادل مکانیکی در سیستم های پیچیده افتادم. اونجا هم گفته شد که سیستم های پیچیده نه تنها از تعادل فاصله دارند بلکه تمایلی هم  به حرکت به سمت تعادل از خودشان نشان نمی دهند.

در قسمتی که در مورد شگفت انگیز بودن ظهور و پدیده های جدید صحبت شده است، گفته شده است که سرانجام همه سیستم ها از تعادل دوری می کنند و مثال زده است که در نهایت همه سیستم های ترافیکی اگر به اندازه کافی به آنها زمان داده شود دچار تراکم می شوند. با خودم که بیشتر فکر کردم دیدم تروریسم هم درست مثل تراکم ترافیکی هستش، یعنی همونقدر که ما از دیدن ترافیک نباید متعجب بشیم از دیدن گروه های تروریستی هم نباید تعجب کنیم.

وقتی در مورد ظهور و پدیدار شدن ویژگی های جدید بدون حضور یک نیروی بیرونی صحبت شده است، گفته شده است که می توان تمام هستی را مانند یک سیستم پیچیده در نظر گرفت که در اینجا با توجه به اینکه سیستم های پیچیده به کنترل کننده بیرونی نیاز ندارند شاید بتوان افرادی را که از طراحی هوشمندانه دنیا صحبت می کنند به چالش کشید!

 

دیدگاهتان را بنویسید